Sekretarz króla Zygmunta Augusta rodem z ziemi dobrzyńskiej – Stanisław Karnkowski herbu Junosza

Był jednym z trzech synów Tadeusza cel Dadźboga i Elżbiety z Olszewskich z Kanigowa, średniozamożnych szlachciców siedzących w Karnkowie koło Lipna.
Sekretarz króla Zygmunta Augusta rodem z ziemi dobrzyńskiej – Stanisław Karnkowski herbu Junosza

Sekretarz króla Zygmunta Augusta rodem z ziemi dobrzyńskiej – Stanisław Karnkowski herbu Junosza


„...Był jednym z trzech synów Tadeusza cel Dadźboga i Elżbiety z Olszewskich z Kanigowa, średniozamożnych szlachciców siedzących w Karnkowie koło Lipna. Wychował się na dworze stryja Jana Karnkowskiego, biskupa kujawskiego. W 1539 r. rozpoczął studia w Krakowie, a potem w Padwie, Perugii, Rzymie i Wittenberdze. W Padwie otrzymał doktorat obojga praw, a w Rzymie święcenia kapłańskie. W 1550 r. powrócił do kraju i został kanclerzem biskupa chełmińskiego Jana Drohojowskiego. W 1555 r. został sekretarzem Zygmunta Augusta. (...).


mapa hipsometryczna, mapa wysokości bezwzględnych, najwyższy punkt, najniższy punkt, XVI w., XVII w., XVIII w., ziemia dobrzyńska, powiat dobrzyński, powiat lipnowski, powiat rypiński, Górzno, Rypin, Dobrzyń, Skępe, Lipno, Nieszawa, Dobrzyń


Znajomość praw morskich i pomorskich pozwoliła Karnkowskiemu odebrać istotną rolę w zatargu króla z Gdańskiem. 18 września 1568 r. powołany został w skład komisji w sprawie buntu gdańszczan. Owocem dwuletniej działalności komisji były tzw. Statuty Karnkowskiego (Statuta seu constitutiones Carncovianae), które zmierzały do wzmocnienia władzy królewskiej nad Gdańskiem oraz demokratyzacji ustroju tego miasta. (...) W maju 1577 r. doprowadził do synodu prowincjonalnego w Piotrkowie, na którym uchwalono podwójną kontrybucję oraz poważne subsydium na wojnę z Gdańskiem. 

Po śmierci prymasa Uchańskiego w dniu 5 kwietnia 1581 r. kapituła gnieźnieńska wybrała Stanisława Karnkowskiego na arcybiskupa. Uroczysty ingres odbył się w dniu 23 kwietnia 1583 r. Obejmując urząd arcybiskupa i prymasa, Karnkowski został nie tylko pierwszym senatorem, ale wszedł także do grona najbogatszych magnatów. (...)

Różnowiercom odebrał m.in. kościół w Szpetalu i Boniewie. Przebudował także zamek biskupi we Włocławku. Troszczył się o rozwój seminariów w Kaliszu i we Włocławku, których prowadzenie powierzył jezuitom. (...) Pochowany został w kościele Jezuitów w Kaliszu, wzniesionym przez siebie...”

Cytaty: Krajewski M., 1989, Materiały do słownika biograficznego ziemi dobrzyńskiej, Ziemia Dobrzyńska, tom I

Zobacz najnowsze mapy