Sekretarz króla Zygmunta Augusta rodem z ziemi dobrzyńskiej – Stanisław Karnkowski herbu Junosza
„...Był jednym z trzech synów Tadeusza cel Dadźboga i Elżbiety z Olszewskich z Kanigowa, średniozamożnych szlachciców siedzących w Karnkowie koło Lipna. Wychował się na dworze stryja Jana Karnkowskiego, biskupa kujawskiego. W 1539 r. rozpoczął studia w Krakowie, a potem w Padwie, Perugii, Rzymie i Wittenberdze. W Padwie otrzymał doktorat obojga praw, a w Rzymie święcenia kapłańskie. W 1550 r. powrócił do kraju i został kanclerzem biskupa chełmińskiego Jana Drohojowskiego. W 1555 r. został sekretarzem Zygmunta Augusta. (...).
Znajomość praw morskich i pomorskich pozwoliła Karnkowskiemu odebrać istotną rolę w zatargu króla z Gdańskiem. 18 września 1568 r. powołany został w skład komisji w sprawie buntu gdańszczan. Owocem dwuletniej działalności komisji były tzw. Statuty Karnkowskiego (Statuta seu constitutiones Carncovianae), które zmierzały do wzmocnienia władzy królewskiej nad Gdańskiem oraz demokratyzacji ustroju tego miasta. (...) W maju 1577 r. doprowadził do synodu prowincjonalnego w Piotrkowie, na którym uchwalono podwójną kontrybucję oraz poważne subsydium na wojnę z Gdańskiem.
Po śmierci prymasa Uchańskiego w dniu 5 kwietnia 1581 r. kapituła gnieźnieńska wybrała Stanisława Karnkowskiego na arcybiskupa. Uroczysty ingres odbył się w dniu 23 kwietnia 1583 r. Obejmując urząd arcybiskupa i prymasa, Karnkowski został nie tylko pierwszym senatorem, ale wszedł także do grona najbogatszych magnatów. (...)
Różnowiercom odebrał m.in. kościół w Szpetalu i Boniewie. Przebudował także zamek biskupi we Włocławku. Troszczył się o rozwój seminariów w Kaliszu i we Włocławku, których prowadzenie powierzył jezuitom. (...) Pochowany został w kościele Jezuitów w Kaliszu, wzniesionym przez siebie...”
Cytaty: Krajewski M., 1989, Materiały do słownika biograficznego ziemi dobrzyńskiej, Ziemia Dobrzyńska, tom I
