Propinacja w Rzeczypospolitej była fundamentem władzy szlachty: monopol alkoholowy wiązał chłopów z folwarkiem, a karczmy stawały się narzędziem kontroli. Od przywileju piotrkowskiego po reformy XVIII wieku system ten wzmacniał dominację właścicieli ziems
Wojny XVII wieku i zmiany religijne kształtowały losy ruskiej szlachty ziemi przemyskiej. Służba w chorągwiach łączyła się z wyborami wyznaniowymi, a testamenty i inwentarze ujawniają świat ikon, ksiąg i podwójnej duchowej przynależności tej społeczności.
Wojny XVII wieku złamały dotychczasowy rytm życia Rzeczypospolitej. Niedobór pieniędzy i potrzeba odbudowy wzmocniły folwarki, a praca przymusowa stała się fundamentem systemu. Szersza pańszczyzna narodziła się z kryzysu, przymusu i konieczności przetrwan
Starostwo kamienieckie łączyło lasy Małego Polesia z doliną Bugu, tworząc trwały układ dwóch oddzielnych części. Zmienna sieć osad i spory graniczne budowały jego charakter, a kolejne lustracje ukazywały nieustannie przekształcający się obraz regionu.
W XVI wieku ruska szlachta tworzyła liczną i spójną wspólnotę, silnie zakorzenioną w przedgórzu Karpat. Rozbudowane „gniazda” rodzinne, wzrost liczebności i intensywne więzi małżeńskie sprawiały, że mimo ograniczeń społecznych pozostawała grupą wyjątkowo
Używki XVII i XVIII wieku napędzały nowoczesną konsumpcję. Alkohol, kawa, tytoń i czekolada zmieniały codzienność, a w Rzeczypospolitej piwo i mocne trunki łączyły funkcje żywieniowe, medyczne i społeczne, nadając rytm życiu dawnych mieszkańców.
Rumunki, budy i wsie olęderskie zmieniły krajobraz ziemi dobrzyńskiej w XVIII wieku. Rozproszone gospodarstwa i kolonizacja pustek nadały regionowi nową dynamikę. Puszcze ustępowały pola, a tradycyjne folwarki i dawne wsie zyskały nowe otoczenie, tworząc
W 1761 r. w Warszawie powstał Szpital Dzieciątka Jezus z izbami dla kobiet „sekretnie rodzących”. Zapewniał anonimowe porody, chronił matki i dzieci, a także wyprzedzał rozwiązania w Europie, stając się symbolem humanitarnej zmiany w późnej Rzeczypospolit
Na pograniczu polsko-moskiewskim codzienność była podszyta intrygą i strachem. Handel, więzi rodzinne i karczmy stawały się narzędziem wywiadu, a mieszkańcy musieli balansować między lojalnością wobec państwa a wspólnotą. Informacja liczyła się równie moc
Od pierwszych unii po Konstytucję 3 maja Litwa i Polska tworzyły wspólną historię. Horodło dało więzi elit, Lublin – wspólne państwo, a aspiracje szlachty scalały oba narody. Ale finał tej drogi wzbudzał już tyle samo dumy, co obaw o utraconą niezależność
