BLOG

WOJEWÓDZTWO SMOLEŃSKIE | Ludzie, ziemia i liczby czyli demografia przed wojną z Moskwą

WOJEWÓDZTWO SMOLEŃSKIE | Ludzie, ziemia i liczby czyli demografia przed wojną z Moskwą

2025-07-13

Województwo smoleńskie przed 1654 r. liczyło ok. 175 tys. mieszkańców, z wyraźną dominacją szlachty i Kościoła w strukturze własności. Gęstość zaludnienia była niska, a wiele grup nie figurowało w rejestrach. Obszar był rozległy, lecz osadniczo słaby.

WOJ. KRAKOWSKIE | Z folwarku do miasta czyli system który karmił i bogacił  Kraków

WOJ. KRAKOWSKIE | Z folwarku do miasta czyli system który karmił i bogacił Kraków

2025-07-12

W XVI-wiecznym woj. krakowskim folwark i pańszczyzna stanowiły podstawę gospodarki. Wieś generowała nadwyżki, które zasilały rozwój Krakowa. System oparty na zależnościach ograniczał mobilność, ale skutecznie wzmacniał majątek elit.

WOJ. KRAKOWSKIE, XVI W. | Gdzie kończył się Kraków, a zaczynała kraina chłopów i pól. Demografia

WOJ. KRAKOWSKIE, XVI W. | Gdzie kończył się Kraków, a zaczynała kraina chłopów i pól. Demografia

2025-07-11

W 1578 r. województwo krakowskie liczyło 476 tys. mieszkańców, z czego dwie trzecie mieszkało na wsi. Kraków był jedynym dużym miastem (19 tys.), inne ośrodki były małe i często tylko z nazwy miejskie. Region miał wyraźnie wiejski, rozproszony charakter.

GDAŃSK, XVII W. | Pierwsi łowcy nieba czyli pionierskie zapiski i obserwacje pogodowe

GDAŃSK, XVII W. | Pierwsi łowcy nieba czyli pionierskie zapiski i obserwacje pogodowe

2025-07-10

Misocacus, Krüger i Buethner to pionierzy wczesnych obserwacji pogody w Gdańsku. Ich zapiski – od krótkich notatek po codzienne kalendarze – tworzą unikalny zapis zmian atmosferycznych w XVII wieku, zanim jeszcze pojawiły się pomiary instrumentalne.

RZECZPOSPOLITA | Czym powinien się kierować staropolski dyplomata?

RZECZPOSPOLITA | Czym powinien się kierować staropolski dyplomata?

2025-07-01

Staropolski dyplomata musiał być nie tylko lojalny wobec króla, lecz także działać zgodnie z sumieniem. Wymagano od niego rozwagi, uczciwości i gotowości do odmowy wykonania niesprawiedliwego rozkazu. Pokój był najwyższym celem jego misji.

RZECZPOSPOLITA | Ślub polityczny. Jak magnaci układali Rzeczpospolitą przy weselnym stole

RZECZPOSPOLITA | Ślub polityczny. Jak magnaci układali Rzeczpospolitą przy weselnym stole

2025-06-21

W rodach magnackich małżeństwo było narzędziem polityki – łączono je z koligacjami, wpływami i majątkami. Śluby aranżowano strategicznie, dzieci traktowano jak pionki, a sam związek był częścią gry o władzę w Rzeczypospolitej.

WOŁKOWYSK | Czy nawet „oszczędzone” miasto mogło zostać zniszczone?

WOŁKOWYSK | Czy nawet „oszczędzone” miasto mogło zostać zniszczone?

2025-06-30

Wołkowysk, mimo że nie ucierpiał od pożarów czy epidemii, został poważnie dotknięty przez działania wojenne. Przemarsze, rekwizycje i stacjonowanie wojsk – zarówno moskiewskich, jak i własnych – doprowadziły do całkowitego wyczerpania miasta...

SMOLEŃSK | Między wałem a zdradą – ostatnia twierdza Rzeczypospolitej na wschodzie

SMOLEŃSK | Między wałem a zdradą – ostatnia twierdza Rzeczypospolitej na wschodzie

2025-06-21

Cytadela smoleńska była nowoczesną, pięciobastionową twierdzą zbudowaną przez Rzeczpospolitą w XVII w. Odegrała ważną rolę w walkach z Moskwą, by potem zmienić się w więzienie i ruinę. Dziś trwają starania o jej ocalenie.

RZECZPOSPOLITA | Dlaczego ludzi nie przybywało szybciej?

RZECZPOSPOLITA | Dlaczego ludzi nie przybywało szybciej?

2025-06-21

Przyrost naturalny w dawnej Rzeczypospolitej był bardzo niski z powodu głodu, epidemii, wysokiej śmiertelności dzieci i wojen. Mimo licznych tragedii społeczeństwo potrafiło się jednak wielokrotnie odbudować.

WOJ. WOŁYŃSKIE | Między sąsiadami – granice wyznaczone praktyką

WOJ. WOŁYŃSKIE | Między sąsiadami – granice wyznaczone praktyką

2025-06-21

Granice Wołynia z sąsiednimi województwami były często nieostre, umowne i trudne do uchwycenia. Największa niejednoznaczność występowała na północy i południu, natomiast wschodnia linia miała przede wszystkim znaczenie fiskalne.

Zobacz najnowsze mapy