Województwo bełskie (XVI-XVIII w.) [MAPY]

Województwo bełskie stanowiło najmniejszą pod względem powierzchni jednostkę administracyjną, wchodzącą w skład historycznej Rusi Czerwonej.

Spis treści

Ukształtowanie powierzchni terenu >>>

Podział administracyjny >>>

Gęstość sieci osadniczej >>>

Sieć drogowa >>>

Województwo bełskie w XVII-XVIII w. - ukształtowanie powierzchni terenu [MAPA]

Województwo bełskie było obszarem o charakterystycznych dla pasa wyżyn różnicach wysokości. Osią orograficzną regionu był pas wzniesień należących do Roztocza z najwyższym szczytem województwa - Wielkim Działem, o wysokości 390 m n.p.m. Od pasa wzniesień powierzchnia terenu obniżała się na północny wschód i południowy zachód. Większość obszaru województwa bełskiego rozciągała się na wschód od wzgórz Roztocza, obniżając się przeciętnie ku północnemu wschodowi. Najniżej położony punkt regionu znajdował się w dolinie Bugu koło wsi Uchańka na wysokości 170 m n.p.m.

Województwo bełskie w XVII-XVIII w. - podział administracyjny [MAPA]

Województwo bełskie było jednostką administracyjną o powierzchni 9 440 km kw. i składało się z 5 powiatów. Największą powierzchnię zajmował powiat bełski, obejmujący 3 805 km kw., tj. 40,3% powierzchni całego województwa. Prawie o połowę mniejszy był drugi w kolejności powiat lubaczowski o powierzchni 2 252 km kw., zajmujący 23,9% ziem w południowo zachodniej części regionu. Ziemia buska (powiat buski) obejmowała 1 481 km kw. (15,7%), powiat horodelski 1 088 km kw. (11,5%) a najmniejszy powiat grabowiecki ok. 813 km kw. (8,6%).

Województwo bełskie w XVII-XVIII w. - gęstość sieci osadniczej [MAPA]

Ziemie wchodzące w skład województwa bełskiego cechowały się niższą gęstością sieci osadniczej, niż położone po sąsiedzku na południe ziemia lwowska czy przemyska. Największą gęstością sieci osadniczej cechowały się okolice miast Waręż, Hrubieszów, Gozdowa, Dzierażnia, Narol, Lipsko i Lubaczów. Nigdzie na terenie województwa bełskiego, zagęszczenie sieci osadniczej nie przekroczyło poziomu 15 osad na 100 km kw. Najniższe wartości wskaźnika występowały w południowej części regionu, szczególnie w graniach powiatów bełskiego i buskiego, w sąsiedztwie miejscowości Magierów, Mosty i Dobrotwór.

Województwo bełskie w XVII-XVIII w. - sieć drogowa [MAPA]

Województwo bełskie było obszarem o nierównomiernym zagęszczeniu infrastruktury drogowej na przełomie XVII i XVIII w. Największe zagęszczenie gościńców i dróg lokalnych występowało w powiecie grabowieckim, położonym po sąsiedzku z ziemią chełmską (pow. 45 km na 100 km kw. powierzchni). Duża część gościńców kierowała się koncentrycznie do stołecznego Bełzu, aczkolwiek wyraźnie zaznacza się asymetryczność między stopniem zagęszczenia dróg na północ i południe od tego miasta. Ziemie w południowej części województwa cechują się dużo mniejszą liczną traktów niż obszary leżące na północy. Jak wskazują badania prof. Janeczka, najsłabiej sieć drogowa rozwinięta była w powiatach lubaczowskim i buskim (pon. 25 km na 100 km kw. powierzchni).